DEPOYU DOLDURANLAR

DEPOYU DOLDURANLAR

“Her zaman 50 liralık benzin alıyorum” la kendimizi ne kadar aldatıyoruz?  veya bizi kandıranları ne kadar savunmaya çalışıyoruz? 2000 yılında 50 liraya 85 litre benzin alabiliyorduk. 2003’de aynı 50 lirayla 28 litre, 2007’de 16 litre, 2011’de 12 litre, 2018’de 8 litre ve nihayetinde bugün 6,3 litre alabiliyoruz. 20 yılda ki 50 liranın satın alma gücünü kim %74 zayıflatmış olabilir? Değişik bir yaklaşımla, 2000 yılında 85 litre benzine 50 lira verirken, bugün aynı miktardaki benzine 665 lira ödüyoruz.  2000 yılının 50 lirasının satın alma gücünü, bugün 13,3 katıyla 665 lirayla gerçekleştirebiliyoruz. Anlaşılmayan bir konu da, komşu ülkelerden boş depoyla gelip, giderken depoyu dolduranların bize ne söylemek istedikleridir?  Bu soruyu cevaplamak için her halde iktisatçı olmaya gerek yok, itirazı olan var mı?

 2021 Temmuz ayında dünyada benzinin ortalama fiyatı litre başına 1.19 US Dolar'dır. Ülkeler arasında bu fiyatlar önemli bir farklılık gösterir. Ülkelerdeki fiyat farklılıkları çeşitli vergi ve benzin için sübvansiyonlar nedeniyledir. Bütün ülkeler, uluslararası piyasalar da aynı petrol fiyatlarına erişim imkanı var ama farklı vergi uygulamaları, benzin fiyatlarında farklılıklar yaratabiliyor.

SATIN ALMA GÜCÜNE GÖRE BENZİN FİYATLARI 

Benzinin dolar bazlı güncel fiyatı yerine, “alım gücüne dayalı fiyatlara” baktığımızda ki durum biraz farklılaşıyor. Bloomberg’in, “depoyu doldurmanın gerçek bedeli” temalı çalışması 61 ülkede, vatandaşların satın alma gücüne göre dünyada benzinin gerçek fiyatını araştırıyor. Kaynak, Türkiye’yi akaryakıt üzerinde en çok gelir vergisi uygulayan ülkelerden birisi olarak tanımlıyor. Çalışma, 2020'nin 2. çeyreğinde Türkiye’de günlük ortalama gelirin 20,57 $ olduğunu ve bu durumda bir litre benzin alabilmek için günlük gelirin %4,41’ine ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Çalışmaya konu olan 61 ülke arasında satın alma gücü açısından bakıldığında Türkiye 53’üncü sırada. Bu da demek oluyor ki Türkiye 61 ülke arasından 1 litre benzin alabilmek için günlük gelirinden en fazla paya ihtiyaç duyan 9. ülke.

ALMANYA İLE KIYASLAMA

Almanya’da benzinin litresi 1,5 Euro. Yani 15,5 lira. Türkiye’de ise benzin ortalama 7,82 lira. Türkiye’de asgari ücretle 362 litre benzin alınabiliyor. Benzer nüfusa sahip olduğumuz Almanya’da ise asgari ücretle ortalama 1066 litre benzin alınabiliyor.

Almanya’da çalışan nüfusun yalnızca yüzde 5’i asgari ücret dolayında maaş alıyor. Ülkede işsizlik oranı yüzde 6,1 olarak açıklandı. Türkiye’de ise çalışan nüfusun yüzde 57’si asgari ücret dolayında maaşla çalışıyor. TÜİK verilerine göre; dar tanımlı işsizlik Türkiye’de yüzde 12,2. Ancak umutsuz işsizler, mevsimlik işçiler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanların dahil edildiği atıl işgücü yüzde 29,1 olarak ortaya çıkıyor.

DÜŞÜNMEDEN BİR YALANCI İSMİ SÖYLEYİN

Adamın biri çok yalan söylermiş. Karşılaştığı bir arkadaşı ona:

“Ya arkadaş, düşünmeden bir yalan söyle.” deyivermiş. O da:

“Arkadaş, ben yalan filan düşünemiyorum. Evde hanım öldü, onu düşünüyorum. Kefen alacak param yok.” cevabını vermiş.

Üzülen arkadaşı;“Al şu parayı da kefen al bari.”

Bir zaman sonra parayı veren, arkadaşının hanımının sağ olduğunu öğrenir. Yanına giderek çıkışır:

“Yahu sen hanımının öldüğünü söylemiştin, oysa ki hanımın sağmış.”

“Arkadaş, sen bana ‘düşünmeden bir yalan söyle demiştin, düşünmeden söylenilen yalan da bu kadar olur.” cevabını vermiş.