İTTİFAKTA ZOR GÜNLER

İTTİFAKTA ZOR GÜNLER

Nereden çıktı bu 128 milyar dolar meselesi? Her yerde bu soru. Görsel medyada, haber kanallarının ortak ve hakim konusu. Tartışmacıların, program yöneticilerinin ortak konusu, başlama vuruş sorusu, “128 milyar dolar nerede?” Biz dahi bu yazıyla bu trenin bir katarı olduk. Rakam büyük, cevaplar küçük. Aslında insanlara, pandemi de sağlık sorunları arasında bu konuyu önemli kılan neydi?

MUHALEFET 12 DEN VURDU

İlk defa bir projede muhalefet partilerinin birlikte hareket ediyor. İlk defa iktidara karşı bir ağızdan bu konuyu işleniyor, parti teşkilatları propaganda malzemelerini ortak soruyla yapıyor. İl ve ilçe binalarına, evlerin balkonlarına, yerleşimlerin görsel ilan yerlerine aynı anda afişler asılıyor. Ve ipin koptuğu yer. Afişler bir telaşla güvenlik güçlerince toplatılıyor, canlı tv yayınlarıyla gösterilen TBMM’de bir milletvekili oda penceresinden sarkıtılan o afişle, tüm gözler bu hadiseye çevriliyor.

İktidarı bu kadar telaşlandıran, kızdıran bu sorunun arkasında yatan gerçekler nelerdi? Gerçek olmasaydı iktidar bu anayasal hakla kullanılan eyleme karşı sert davranmazdı. Dış basından takip ediyorum, bu meseleye ilgileri içeriden pek de farklı değil.

Merkez bankalarına, fiyat istikrarını oluşturma, güveni tesis etmeyle ilgili görevler yüklenmiştir. Normal zamanlarda bu konularla insanlar ilgilenmezler. Yatırımcılar ve konunun uzmanları harici pek de dikkate alınan bir konu değil. Çünkü teknik ve süreçlerin seyri karmaşık bir yapıdadır.

GERÇEK İTTİFAK

Pankartların toplatılması insanların bu yöne ilgisini çekti ve muhalefet de tek ağızdan her fırsat da bu soruyu gündeme getirince, soru çığırından çıkmış oldu. Şimdilerde, merkez bankası işleyişi, para hareketleri, riskler, satışlar, cari denge, bilanço gibi birçok teknik terim insanların güncelindeki yerini almış durumda.

Berat Albayrak’ın istifasıyla başlayan, Merkez Bankası Başkanlarının sık sık değişimi, kurlardaki aşırı oynaklık ve ekonomik sıkıntılar hepsi içi içe geçmiş halde yorumlanmaya başlandı. Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine getirildiğinde (2018) Merkez Bankasının brüt rezervi 102 milyar dolar seviyelerindeydi. Bu rakamın 32 milyar doları bankalara, 70 milyar doları da merkez bankasının kendi öz parasıydı. Kasım 2020 yılında istifa ettiği tarihte ise banka brüt rezervi 85 milyar dolardı. Ancak, bu rakamda 70 milyar dolar olan kendi parası sıfırlandığı gibi, 32 milyar dolar olan borç da 133 milyar dolara çıkmıştı. Kısaca artı 32 milyar dolardan alınan net rezerv, eksi 48 milyarla bırakılmış, üstüne de 33 milyar dolarlık ihracatçıların parası gelmişti. 27 milyar dolar yükümlülüklerden geleni de ilave ettiğinizde 140 milyar, hazinenin bankada tuttuğu mevduatı olan 12 milyar doları da düştüğünüzde alın size 128 milyar dolar.(K.Rota)

Merkez bankası 2017’den itibaren Hazine Müsteşarlığıyla imzalanan protokolle döviz satışlarını kamu bankaları üzerinden gerçekleştirmiş. Muhalefetin 128 sorusunun düğümlendiği ve cevabını aradığı yer burasıdır. Bu döviz satışları hangi fiyatla ve kimlere satış yapıldığını hükümetin açıklamasını istiyor. İktidar tarafından farklı açıklamaların yapılması, konunun daha da gizemliliğinin artmasına neden oluyor.

Muhalefetin seçimlere kadar yapacakları ortak projelerle iktidarı sıkıştıracak gibi. Devamı gelir mi, iktidar bu yönteme bir önleme alır mı, bekleyip göreceğiz.

ACI HER YERDE Mİ?

Temel doktora gitmiş.
– Hastayım doktor, çok hastayım, vücudumun her yeri ağrıyor, nereme dokunsam sizim sızım sızlıyor, dökülüyor…
Doktor:
– Nasıl hastalık o, tüm vücudunu saran, ağrıtan?
Temel parmağının ucuyla kafasına dokunmuş.
– Ay ay ay…
Sonra göğsüne parmağını basmış ve yine acıyla bağırmış. Sonra beline, yine acıdan allak bullak olmuş, sonra bacaklarına… Temel parmağını neresine dokundursa ağrıyla irkiliyormuş… Doktor daha fazla dayanamamış.
– Ver bakayım şu elini, demiş; Bak oğlum senin parmağın kırık…

Metin Çınar