Metin Çınar
  Güncelleme: 05-12-2023 09:35:00   05-12-2023 09:34:00

DEVLET “SÖZ VE ADALET” MİDİR?

DEVLET “SÖZ VE ADALET” MİDİR?

Nerede bir arada yaşayan insan topluluğu varsa orada daima yönetim ve yöneticiler var olmuştur. İyi bir yönetim ve devlet arayışının ilk çağda yaşamış Sokrat ve öğrencisi Eflatun’la başladığını ve yüzyıllar boyunca devam ettiğini biliyoruz. Eflatun, “Devlet”, “Politika” ve “Yasalar” adlı eserlerinde ideal devleti ve ideal siyasal yönetim biçimini araştırır.

İDEAL DEVLET NASIL OLMALI?

Devlet sosyal sözleşmeye dayalı bir kurum olmalı. Devletin sahip olduğu güç ve yetkiler tek bir elde toplanmamalı; yasama, yürütme ve yargı organları arasında dağıtılmalıdır. Devletin sahip olduğu güç ve yetkiler yerel yönetimlere ve diğer devlet birimlerine aktarılmalıdır. Devletin sahip olduğu “siyasi” güç ve yetkilerin çerçevesi ve sınırları mutlaka devlet anayasası içerisinde belirlenmelidir. Devletin sahip olduğu “ekonomik” güç, yetki, görev ve fonksiyonlarının çerçevesi ve sınırları mutlaka devlet anayasası içerisinde belirlenmelidir. Devlet halk egemenliğine dayalı bir kurum olmalıdır. Devletin piyasa ekonomisinin işleyişine ve fiyat mekanizmasına müdahaleleri ancak gerektiğinde ve çok sınırlı düzeyde olmalıdır. Devlet, özel teşebbüslerin daha iyi ve etkin bir şekilde sunabilecekleri mal ve hizmetleri üretmekten kaçınmalı, bunun yerine piyasa ekonomisinde oyunun kurallarını tespit etmelidir. Devlet yönetiminde açıklık/şeffaflık sağlanmalıdır. Devletin varlık sebebi, bireylerin haklarının ve özgürlüklerinin korunmasıdır. Kutsal olan devlet değil, insandır ve onun hak ve özgürlükleridir. Devlet, dinsel kurallara bağlı olarak değil, bireylerin özgür düşünceleri ile oluşturdukları hukuk kuralları ile yönetilmelidir. Devlet, insanlar arasında cinsiyet, ırk, din, dil, etnik köken farkı gözetmeyen bir kurum olmalıdır. Bir ülkedeki tüm dinlere, dillere, ırklara ve kültürlere aynı ölçüde saygı duyulmalı ve eşit davranılmalıdır. Devlet, gelir ve giderleri prensip olarak birbirine denk olan bir kurum olmalıdır. Devlet, uluslararası siyasi ve ekonomik ilişkilere önem veren, uluslararası rekabete kenetlenmeyi ve dünya ekonomisi ile bütünleşmeyi hedef alan, evrensel değerlere sahip bir kurum olmalıdır. Devlet, yönetiminde liyakat sistemli, katılıma dayalı bir kurum olmalıdır. Devlet yönetiminde kalitenin artırılması ve geliştirilmesi için “Toplam Kalite” felsefesinin benimsenmesi ve uygulanması gereklidir.

İYİ YÖNETİM VE TEMEL ÖZELLİKLERİ

“İyi yönetim, bir ülkedeki ekonomik, siyasal ve idari otoritenin her düzeydeki işlemleri yürütmesi anlamına gelmektedir. İyi yönetim, vatandaşların ve toplumsal grupların kendi çıkarlarını korumak ve yasal haklarını kullanmak için gerekli mekanizmalara ve kurumlara sahip olmalarını gerektirir.”(UNDP)

“İyi yönetim, açık ve öngörülebilir bir karar alma sürecinin; profesyonel bir bürokratik yönetimin; eylem ve işlemlerinden sorumlu bir hükümetin; ve kamusal sürece aktif bir şekilde katılımda bulunan sivil toplum ve hukukun üstünlüğünün geçerli olduğu bir düzeni ifade eder.” (WB)

İyi Yönetimin temel özellikleri ise; “Hukukun Üstünlüğü, Yönetimde Açıklık, Hesap Verme, Yönetim Ahlakı, Rekabete ve Piyasa Mekanizmalarına İşlerlik Kazandırma, Toplumu Güçlendirme, Etkin Sivil Toplum ve Katılım, Toplam Kalite, Yerinden Yönetim, Kurallar ve Sınırlamalar ve Denetimdir” (Prof. C.C.Aktan)

İNSAN SOSYAL BİR VARLIKTIR

İnsan, toplum içinde yaşayan bir varlıktır. Bir arada yaşamaya ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç psikolojik olduğu kadar, sosyal ve iktisadi bir gereksinimdir. Toplu halde yaşamanın belli kuralları vardır. Bu kuralları devlet adını verdiğimiz kurumsal yapılar eliyle sistemleştirir ve denetçiler tarafından da takip ettiriliriz. Yani; hukuk kuralları bizleri düzen halinde yaşamayı emreder. Toplumsal yaşamın her anlamda düzenlenmesi, hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması, bir takım sorumlulukların yerine getirilmesini sağlaması, haksızlık ortaya çıkması durumunda adaletin tesisi,  toplumda barış ve hukuki güvenliğin sağlanması, toplum içerisinde zamanla ortaya çıkan oluşum ve gelişmelere tepki vermesi ve birbirimizle ilgili ilişkilerimizde ki sınırların tarifini yapar. Dinlerin geliş sebepleri de; değerler silsilesi içinde bireylerin yaşantılarını düzenlemeleridir.

MÜSLÜMAN HIRSIZLIK YAPAR MI?

Tüm dinlerde hırsızlık, adam öldürmek, yalan söylemek, doğaya zarar vermek, hakka tecavüz v.b. suç sayılmaktadır. Dinimizde de suç ve müeyyidesi vardır. Ancak bu müeyyideler pozitif hukuk kurallarındaki gibi değildir. Hırsızlık fiili karşısında (kanun yakalarsa) müeyyidesi hürriyeti kısıtlayıcı cezadır, yakalayamaz ve görmezse herhangi bir yaptırımı yoktur. Aynı hırsızlık fiili din açısından günahtır ve de müeyyidesi Yaradan’ın hesap günündedir. Peki, Müslümanlar hırsızlık yapar mı? Yapmış olmalı ki, bu cezayı alanların geneline sorsanız inancının İslam olduğunu söyleyecektir. Bunlar hırsızlık yaparken yakalanmış ki, yargılanıp müeyyidesiyle karşılaşmıştır.

Sonuç; kanunların verdiği cezaların caydırıcılığı, inandıkları dinin caydırıcılığından daha öndedir. Esas olan suç işlememektir. Kim olursanız olun. İster dinli, ister dinsiz olun. İnsan olmanız güzel ahlaklı olmanızın sebebidir. Zaten din sizin birey olmanızla ilgilenmektedir. Kimsenin görmediği yeri, din kapatmaktadır. Kanundan korktuğunuz kadar  “Allahın sevgisini kazanamamaktan da korkun”

 KULDAN UTANMAZ

Salamon, Müslüman mezarlığına ölü bir köpeği gömer. Görenler onu, zamanın kadısına şikayet ederler. Kadı, Salamon’u çağırır ve işin aslını sorar.

Salamon; “Doğrudur, öyle yaptım,  çünkü köpeğin bana vasiyeti böyleydi, onun vasiyetini yerine getirdim”, der.

Kadı: “Sen bizim aklımızla alay mı ediyorsun?” diye çıkışır.

Salamon: “Hayır efendim, aynı zamanda kadıya da 10.000 dirhem vermemi vasiyet etti.”

Bunu duyan kadı: “Bu köpeğin ölümü bizi fazlasıyla üzdü”, der.

İnsanlar, kadının değişen bu tavrına hayret ederler.

Kadı onlara der ki: “Bu durum sizi hayrete düşürmesin, geçmişini araştırdım, bu köpeğin Ashab-ı Kehf köpeği Kıtmir’in soyundan geldiğini keşfettim.”

  Bu yazı 12910 defa okunmuştur.
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
BİZİ TAKİP EDİN
  • Tüm Anketler
    Web sitemize Beğendinizmi?
    ŞANS OYUNLARI
    PUAN DURUMU
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Galatasaray 14 12 0 2 38 15 38 +23
    2 Fenerbahçe 15 11 2 2 39 14 35 +25
    3 Samsunspor 15 9 4 2 29 17 29 +12
    4 Eyüpspor 16 7 4 5 24 17 26 +7
    5 Beşiktaş 14 7 3 4 23 15 25 +8
    6 Göztepe 15 7 4 4 28 21 25 +7
    7 Başakşehir FK 15 6 5 4 25 21 22 +4
    8 Antalyaspor 15 6 6 3 20 26 21 -6
    9 Konyaspor 16 5 6 5 18 23 20 -5
    10 Çaykur Rizespor 15 6 7 2 16 22 20 -6
    11 Kasımpaşa 15 4 4 7 20 21 19 -1
    12 Gaziantep FK 15 5 7 3 20 24 18 -4
    13 Sivasspor 16 5 8 3 20 27 18 -7
    14 Alanyaspor 15 4 6 5 15 18 17 -3
    15 Trabzonspor 14 3 4 7 20 18 16 +2
    16 Kayserispor 15 3 6 6 15 27 15 -12
    17 Bodrum FK 15 4 9 2 12 21 14 -9
    18 Hatayspor 15 1 8 6 13 24 9 -11
    19 Adana Demirspor 14 0 12 2 10 34 1 -24
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Bandırmaspor 16 9 2 5 24 14 32 +10
    2 Kocaelispor 16 10 4 2 24 17 32 +7
    3 Fatih Karagümrük 16 8 4 4 32 17 28 +15
    4 Erzurumspor FK 16 9 6 1 22 14 28 +8
    5 Keçiörengücü 16 7 3 6 23 17 27 +6
    6 Çorum FK 16 6 4 6 18 16 24 +2
    7 İstanbulspor 16 7 7 2 26 20 23 +6
    8 MKE Ankaragücü 16 7 7 2 22 17 23 +5
    9 Gençlerbirliği 16 6 5 5 17 17 23 0
    10 Iğdır FK 16 6 6 4 19 18 22 +1
    11 Boluspor 16 6 6 4 21 18 22 +3
    12 Ümraniyespor 16 6 6 4 25 24 22 +1
    13 Pendikspor 16 6 6 4 20 20 22 0
    14 Amed SK 16 5 4 7 17 17 22 0
    15 Esenler Erokspor 16 6 7 3 23 20 21 +3
    16 Şanlıurfaspor 16 6 7 3 24 25 21 -1
    17 Manisa FK 16 6 8 2 19 20 20 -1
    18 Sakaryaspor 16 5 6 5 20 24 20 -4
    19 Adanaspor 16 2 9 5 14 33 11 -19
    20 Yeni Malatyaspor 16 0 16 0 8 50 21 -42
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Sarıyer 16 11 0 5 35 7 38 +28
    2 Batman Petrolspor 16 12 4 0 32 13 36 +19
    3 Altınordu 16 9 2 5 28 14 32 +14
    4 GMG Kastamonuspor 16 9 2 5 28 15 32 +13
    5 İskenderunspor A.Ş. 16 7 2 7 25 13 28 +12
    6 24Erzincanspor 16 7 2 7 24 14 28 +10
    7 Adana 1954 Futbol Kulübü 16 8 5 3 31 18 27 +13
    8 Beykoz Anadolu 16 8 5 3 25 21 27 +4
    9 Fethiyespor 16 7 5 4 22 18 25 +4
    10 Kırklarelispor 16 4 5 7 18 18 19 0
    11 İnegölspor 16 4 6 6 15 18 18 -3
    12 Isparta 32 Spor 16 3 5 8 13 15 17 -2
    13 1461 Trabzon FK 16 4 8 4 18 22 16 -4
    14 Kepezspor FAŞ 16 4 8 4 18 23 16 -5
    15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 16 2 9 5 9 25 11 -16
    16 Karaköprü Belediyespor 16 2 10 4 18 32 10 -14
    17 Altay 16 3 11 2 13 37 8 -24
    18 Hes İlaç Afyonspor 16 0 15 1 6 55 2 -49
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Bursaspor 15 12 0 3 34 4 39 +30
    2 Düzcespor 15 8 3 4 23 13 28 +10
    3 Karşıyaka 15 8 3 4 22 14 28 +8
    4 Belediye Kütahyaspor 15 8 4 3 26 16 27 +10
    5 Silifke Belediye Spor 15 7 3 5 27 15 26 +12
    6 Muş Spor Kulübü 15 6 2 7 15 10 25 +5
    7 Kahramanmaraşspor 15 6 5 4 16 15 22 +1
    8 Bornova 1877 15 5 4 6 26 24 21 +2
    9 Anadolu Üniversitesi 15 5 5 5 16 13 20 +3
    10 23 Elazığ Futbol Kulübü 15 4 6 5 10 14 17 -4
    11 Kırşehir Futbol SK 15 4 7 4 16 24 16 -8
    12 Tokat Bld Plevnespor 15 3 6 6 10 16 15 -6
    13 Artvin Hopaspor 15 3 6 6 8 19 15 -11
    14 Kuşadasıspor 15 3 11 1 13 27 10 -14
    15 Bulvarspor 15 1 8 6 13 30 9 -17
    16 Ergene Velimeşe 15 1 11 3 3 24 6 -21
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     16/12/2024 Adana Demirspor vs Beşiktaş
     16/12/2024 Galatasaray vs Trabzonspor
     20/12/2024 Eyüpspor vs Fenerbahçe
     21/12/2024 Sivasspor vs Samsunspor
     21/12/2024 Beşiktaş vs Alanyaspor
     22/12/2024 Gaziantep FK vs Antalyaspor
     22/12/2024 Göztepe vs Çaykur Rizespor
     22/12/2024 Kayserispor vs Galatasaray
     22/12/2024 Trabzonspor vs Bodrum FK
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     21/12/2024 Erzurumspor FK vs Sakaryaspor
     21/12/2024 Iğdır FK vs Yeni Malatyaspor
     21/12/2024 Manisa FK vs Şanlıurfaspor
     21/12/2024 Pendikspor vs İstanbulspor
     22/12/2024 Keçiörengücü vs Fatih Karagümrük
     22/12/2024 Boluspor vs Kocaelispor
     22/12/2024 Esenler Erokspor vs Bandırmaspor
     22/12/2024 Çorum FK vs MKE Ankaragücü
     23/12/2024 Amed SK vs Ümraniyespor
     23/12/2024 Gençlerbirliği vs Adanaspor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     22/12/2024 Afyonspor Kulübü vs Altınordu
     22/12/2024 GMG Kastamonuspor vs Beykoz Anadolu
     22/12/2024 Isparta 32 Spor vs Karaköprü Belediyespor
     22/12/2024 İnegölspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
     22/12/2024 Kepezspor FAŞ vs 1461 Trabzon FK
     22/12/2024 Kırklarelispor vs Altay
     22/12/2024 Sarıyer vs İskenderunspor A.Ş.
     22/12/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Fethiyespor
     22/12/2024 24Erzincanspor vs Batman Petrolspor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     18/01/2025 Silifke Belediye Spor vs Ergene Velimeşe
     19/01/2025 Belediye Kütahyaspor vs Tokat Bld Plevnespor
     19/01/2025 Bulvarspor vs Bornova 1877
     19/01/2025 Bursaspor vs Düzcespor
     19/01/2025 Kahramanmaraşspor vs Muş Spor Kulübü
     19/01/2025 Kırşehir Futbol SK vs Karşıyaka
     19/01/2025 Kuşadasıspor vs Anadolu Üniversitesi
     19/01/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Artvin Hopaspor
    HABER ARŞİVİ
    GAZETEMİZ
    YUKARI nisbar giriş betnis giriş yakabet giriş