Psikoloji Bilim Uzmanı ve Aile Danışmanı Elif Erbil, yaptığı açıklamada, doğal afetler sonucunda travma sonrası stres bozukluğuyla başa çıkabilmenin yöntemlerini anlattı.
Afet sonrasında travma geçiren kişilerin doğal sürece dönüşlerine katkıda bulunmak için öncelikle fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması, ardından bu kişilere "umudun kazandırılması" gerektiğini anlatan Erbil, "Onlara güvende oldukları hissini vermeliyiz, ümitvar konuşmalar yapılabilir. Umudu onlara tekrar kazandırmak, ilk yapmamız gerekenlerden biri." diye konuştu.
Bu süreçte kişilerin duygusal ihtiyaçları karşılanarak, yeniden sosyal etkileşim kurmasının sağlanabileceğini ifade eden Erbil, afetten zarar görenlerle empati kurulabileceğini, afetten nasıl etkilendiklerinin dinlenebileceğini belirtti.
Bunlar yapılırken, zarar gören kişinin konuşmaya zorlanmaması gerektiğini bildiren Erbil, "Herkesin kendi algısı ne taraftan baktığıyla ilgilidir. Sadece onları izleyelim, afete ne açıdan bakıyor ne tarafından etkilenmiş. Onları dinleyelim ama onlar anlattıkları sürece." dedi.
Çocuk ve ergenlerin afetlerin travmalarını daha yoğun yaşadığını vurgulayan Erbil, "Kontrolün ellerinden kaymış olduğunu görebilirler ve bir belirsizlikle karşı karşıya kalırlar. Bunu anlamlandıramadıkları için aslında ilk önce anne ve babalarına bakar, onların tepkilerine göre şekillenirler." ifadesini kullandı.
Korku, kaygı ve öfke gibi duyguların önce ebeveynler tarafından kendi üzerlerinde fark edilmesi gerektiğine değinen Erbil, "Daha sonra bunları anlamlandıracağız ve anlatabileceğiz. Bunları kontrol etme yetisine sahip olduğumuzda çocuklarımıza çok güzel bir örnek olabiliriz." şeklinde konuştu.
Güven telkini önemli
Bu süreçte ailelere çocuklarla sohbet etmelerini ve onlarla planlar yapmalarını tavsiye eden Erbil, çocuklara "Birlikte baş edeceğiz, birlikte üstesinden geleceğiz" gibi telkinler verilerek, güvenin yeniden kazandırılması gerektiğine dikkati çekti.
Ergenler için ise bu süreçte ailelerinden ziyade, arkadaşlarıyla sosyal ilişkilerinin daha kıymetli olduğunu ifade eden Erbil, şunları kaydetti:
"Arkadaşlarıyla sohbetleri, iletişimlerini tekrar canlandırabilmeleri için onlara ebeveynlerin biraz fırsat tanımaları lazım. Anlıyorum ki ebeveynler de güvenlik açısından kaygılı oldukları için çocuklarını bu yönde kısıtlamaya çalışacaklar ama çocukların en çok ihtiyacı olan şey arkadaşlarıyla bir arada olmak."
Mümkün olduğu kadar rutinlere dönülmesi gerektiğine işaret eden Erbil, "Uyku düzenleri ya da yemek saatleri, belki de evdeki iş bölümü gibi eski rutinlere dönme, çocukları biraz daha belirsizlikten kurtaracaktır." dedi.
Ailelere, çocuklarına "ben senin yanındayım" hissini vermeleri tavsiyesinde bulunan Erbil, şunları söyledi:
"Travmanın ardından belirsizlikle birlikte güven kaybı yaşanır. Bu güveni tekrar oluşturmak için en çok ihtiyacımız olan bağ kurmak. İnsanın tanıdık yüzlerle, ailesi ve arkadaşlarıyla tekrar bağ kurması, onlarla fiziksel, duygusal olarak temasta bulunması, sarılması, güven duygusunun tekrar kazanılmasına yardımcı olacaktır."
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 25 | 19 | 3 | 3 | 52 | 19 | 60 | +33 |
2 | Fenerbahçe | 24 | 17 | 4 | 3 | 61 | 26 | 54 | +35 |
3 | Beşiktaş | 25 | 14 | 4 | 7 | 45 | 25 | 49 | +20 |
4 | Adana Demirspor | 25 | 12 | 4 | 9 | 47 | 27 | 45 | +20 |
5 | Trabzonspor | 25 | 13 | 7 | 5 | 42 | 32 | 44 | +10 |
6 | Başakşehir FK | 24 | 12 | 7 | 5 | 34 | 26 | 41 | +8 |
7 | Kayserispor | 25 | 12 | 11 | 2 | 39 | 36 | 38 | +3 |
8 | Konyaspor | 25 | 8 | 7 | 10 | 29 | 27 | 34 | +2 |
9 | Fatih Karagümrük | 24 | 7 | 7 | 10 | 51 | 47 | 31 | +4 |
10 | Antalyaspor | 25 | 8 | 13 | 4 | 32 | 40 | 28 | -8 |
11 | Alanyaspor | 25 | 7 | 11 | 7 | 35 | 46 | 28 | -11 |
12 | Sivasspor | 25 | 7 | 12 | 6 | 31 | 38 | 27 | -7 |
13 | Kasımpaşa | 25 | 7 | 13 | 5 | 31 | 44 | 26 | -13 |
14 | Gaziantep FK | 25 | 6 | 12 | 7 | 31 | 39 | 25 | -8 |
15 | MKE Ankaragücü | 24 | 7 | 13 | 4 | 27 | 37 | 25 | -10 |
16 | İstanbulspor | 24 | 7 | 14 | 3 | 27 | 48 | 24 | -21 |
17 | Giresunspor | 24 | 5 | 11 | 8 | 23 | 42 | 23 | -19 |
18 | Hatayspor | 24 | 6 | 13 | 5 | 19 | 47 | 23 | -28 |
19 | Ümraniyespor | 25 | 5 | 13 | 7 | 33 | 43 | 22 | -10 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Samsunspor | 26 | 15 | 2 | 9 | 46 | 19 | 54 | +27 |
2 | Eyüpspor | 26 | 16 | 5 | 5 | 34 | 18 | 53 | +16 |
3 | Pendikspor | 26 | 13 | 5 | 8 | 40 | 21 | 47 | +19 |
4 | Çaykur Rizespor | 25 | 12 | 3 | 10 | 40 | 20 | 46 | +20 |
5 | Keçiörengücü | 26 | 13 | 6 | 7 | 42 | 30 | 46 | +12 |
6 | Sakaryaspor | 26 | 15 | 10 | 1 | 42 | 34 | 46 | +8 |
7 | Bodrumspor | 26 | 12 | 9 | 5 | 39 | 28 | 41 | +11 |
8 | Manisa FK | 25 | 10 | 6 | 9 | 34 | 28 | 39 | +6 |
9 | Boluspor | 25 | 10 | 7 | 8 | 30 | 29 | 38 | +1 |
10 | Bandırmaspor | 25 | 10 | 8 | 7 | 37 | 40 | 37 | -3 |
11 | Göztepe | 25 | 10 | 9 | 5 | 24 | 20 | 35 | +4 |
12 | Tuzlaspor | 26 | 8 | 14 | 4 | 31 | 39 | 28 | -8 |
13 | Altay | 26 | 7 | 11 | 8 | 28 | 33 | 25 | -5 |
14 | Adanaspor | 26 | 6 | 13 | 7 | 32 | 46 | 25 | -14 |
15 | Erzurumspor FK | 25 | 7 | 12 | 6 | 28 | 35 | 24 | -7 |
16 | Altınordu | 25 | 5 | 15 | 5 | 22 | 43 | 20 | -21 |
17 | Gençlerbirliği | 25 | 4 | 16 | 5 | 26 | 43 | 17 | -17 |
18 | Denizlispor | 26 | 5 | 16 | 5 | 25 | 45 | 17 | -20 |
19 | Yeni Malatyaspor | 26 | 4 | 15 | 7 | 22 | 51 | 16 | -29 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 27 | 17 | 3 | 7 | 55 | 25 | 58 | +30 |
2 | Van Spor FK | 27 | 16 | 4 | 7 | 38 | 18 | 55 | +20 |
3 | Bucaspor 1928 | 27 | 15 | 4 | 8 | 41 | 17 | 53 | +24 |
4 | Ankara Demirspor | 27 | 15 | 5 | 7 | 46 | 20 | 52 | +26 |
5 | 1461 Trabzon FK | 27 | 15 | 5 | 7 | 37 | 17 | 52 | +20 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 27 | 15 | 5 | 7 | 38 | 22 | 52 | +16 |
7 | Karacabey Belediye Spor | 27 | 13 | 5 | 9 | 37 | 23 | 48 | +14 |
8 | Zonguldak Kömürspor | 27 | 13 | 10 | 4 | 31 | 29 | 43 | +2 |
9 | Serik Belediyespor | 27 | 10 | 8 | 9 | 36 | 30 | 36 | +6 |
10 | Kırklarelispor | 27 | 8 | 9 | 10 | 24 | 23 | 34 | +1 |
11 | Fethiyespor | 27 | 9 | 12 | 6 | 29 | 37 | 33 | -8 |
12 | Sarıyer | 27 | 7 | 10 | 10 | 29 | 37 | 31 | -8 |
13 | Kırşehir FSK | 27 | 6 | 9 | 12 | 25 | 30 | 30 | -5 |
14 | Etimesgut Belediyespor | 27 | 7 | 11 | 9 | 30 | 38 | 30 | -8 |
15 | Kastamonuspor | 27 | 7 | 14 | 6 | 25 | 36 | 27 | -11 |
16 | Adıyaman FK | 26 | 5 | 13 | 8 | 22 | 37 | 23 | -15 |
17 | Uşak Spor | 27 | 5 | 17 | 5 | 22 | 47 | 20 | -25 |
18 | Balıkesirspor | 27 | 4 | 15 | 8 | 19 | 43 | 17 | -24 |
19 | Diyarbekir Spor | 26 | 2 | 15 | 9 | 18 | 46 | 15 | -28 |
20 | Pazarspor | 27 | 1 | 16 | 10 | 17 | 44 | 13 | -27 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Yeni Mersin İY | 24 | 15 | 3 | 6 | 31 | 13 | 51 | +18 |
2 | Karaköprü Belediyespor | 24 | 13 | 6 | 5 | 34 | 20 | 44 | +14 |
3 | 52 Orduspor FK | 24 | 13 | 6 | 5 | 37 | 24 | 44 | +13 |
4 | Belediye Derincespor | 24 | 12 | 4 | 8 | 33 | 22 | 44 | +11 |
5 | Belediye Kütahyaspor | 24 | 11 | 3 | 10 | 37 | 24 | 43 | +13 |
6 | Karşıyaka | 24 | 11 | 6 | 7 | 31 | 18 | 40 | +13 |
7 | Nevşehir Belediyespor | 24 | 11 | 6 | 7 | 34 | 27 | 40 | +7 |
8 | 1954 Kelkit Bld.Spor | 24 | 7 | 6 | 11 | 21 | 19 | 32 | +2 |
9 | Hacettepe 1945 | 24 | 8 | 10 | 6 | 31 | 32 | 30 | -1 |
10 | Ağrı 1970 Spor | 24 | 7 | 8 | 9 | 19 | 22 | 30 | -3 |
11 | Elazığspor | 24 | 8 | 10 | 6 | 27 | 33 | 30 | -6 |
12 | 1922 Konyaspor | 24 | 8 | 12 | 4 | 25 | 35 | 28 | -10 |
13 | Çatalcaspor | 24 | 7 | 12 | 5 | 27 | 31 | 26 | -4 |
14 | Amasyaspor Futbol Kulübü | 24 | 6 | 11 | 7 | 21 | 31 | 25 | -10 |
15 | Şile Yıldızspor | 24 | 4 | 10 | 10 | 19 | 31 | 22 | -12 |
16 | Edirnespor | 24 | 6 | 16 | 2 | 19 | 36 | 20 | -17 |
17 | Yomraspor | 24 | 4 | 13 | 7 | 18 | 27 | 19 | -9 |
18 | Eskişehirspor | 24 | 4 | 13 | 7 | 27 | 46 | 19 | -19 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2023 | Başakşehir FK | vs | MKE Ankaragücü |
02/04/2023 | Fenerbahçe | vs | Beşiktaş |
02/04/2023 | Galatasaray | vs | Adana Demirspor |
02/04/2023 | Giresunspor | vs | Alanyaspor |
02/04/2023 | İstanbulspor | vs | Fatih Karagümrük |
02/04/2023 | Trabzonspor | vs | Kayserispor |
02/04/2023 | Ümraniyespor | vs | Konyaspor |
09/04/2023 | Beşiktaş | vs | Giresunspor |
09/04/2023 | Fatih Karagümrük | vs | Fenerbahçe |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
24/03/2023 | Denizlispor | vs | Boluspor |
24/03/2023 | Samsunspor | vs | Altınordu |
25/03/2023 | Keçiörengücü | vs | Gençlerbirliği |
25/03/2023 | Tuzlaspor | vs | Göztepe |
25/03/2023 | Altay | vs | Manisa FK |
26/03/2023 | Bodrumspor | vs | Erzurumspor FK |
26/03/2023 | Eyüpspor | vs | Çaykur Rizespor |
28/03/2023 | Boluspor | vs | Samsunspor |
28/03/2023 | Altınordu | vs | Denizlispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/03/2023 | Balıkesirspor | vs | Serik Belediyespor |
25/03/2023 | Fethiyespor | vs | Kocaelispor |
25/03/2023 | Kırklarelispor | vs | Bucaspor 1928 |
25/03/2023 | Pazarspor | vs | Kırşehir Futbol Spor Kulübü |
25/03/2023 | Uşak Spor | vs | Sarıyer |
25/03/2023 | Van Spor FK | vs | Karacabey Belediye Spor |
25/03/2023 | Zonguldak Kömürspor | vs | Etimesgut Belediyespor |
25/03/2023 | 1461 Trabzon FK | vs | Ankara Demirspor |
29/03/2023 | Bucaspor 1928 | vs | Uşak Spor |
29/03/2023 | Etimesgut Belediyespor | vs | Van Spor FK |
29/03/2023 | Sarıyer - Balıkesirspor | Balıkesirspor ligdeki son 12 maçında hiç kazanamadı | Sarıyer yenilmez |
29/03/2023 | Sarıyer - Adıyaman FK | Adıyaman FK ligde deplasmandaki son 13 maçında hiç kazanamadı | Sarıyer yenilmez |
29/03/2023 | Etimesgut Belediyespor - Van Spor FK | Van Spor FK ligdeki son 14 maçında hiç kaybetmedi | Van Spor FK yenilmez |
29/03/2023 | Ankara Demirspor - Diyarbekir Spor | Diyarbekir Spor ligde deplasmandaki son 14 maçında hiç kazanamadı | Ankara Demirspor yenilmez |
29/03/2023 | Bucaspor 1928 - Uşak Spor | Bucaspor 1928 ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Bucaspor 1928 yenilmez |
29/03/2023 | Kırşehir Futbol Spor Kulübü - Fethiyespor | Kırşehir Futbol Spor Kulübü ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kırşehir Futbol Spor Kulübü yenilmez |
29/03/2023 | Serik Belediyespor - Pazarspor | Pazarspor ligdeki son 16 maçında hiç kazanamadı | Serik Belediyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/03/2023 | Belediye Derincespor | vs | 52 Orduspor FK |
26/03/2023 | Edirnespor | vs | Karşıyaka |
26/03/2023 | Elazığspor | vs | Belediye Kütahyaspor |
26/03/2023 | Eskişehirspor | vs | 1954 Kelkit Bld.Spor |
26/03/2023 | Hacettepe 1945 | vs | Amasyaspor Futbol Kulübü |
26/03/2023 | Karaköprü Belediyespor | vs | Yomraspor |
26/03/2023 | Nevşehir Belediyespor | vs | Yeni Mersin İdman Yurdu |
26/03/2023 | Şile Yıldızspor | vs | Ağrı 1970 Spor |
26/03/2023 | 1922 Konyaspor | vs | Çatalcaspor |
26/03/2023 | Şile Yıldızspor - Ağrı 1970 Spor | Ağrı 1970 Spor ligdeki son 9 maçında hiç kazanamadı | Şile Yıldızspor yenilmez |
26/03/2023 | Edirnespor - Karşıyaka | Karşıyaka ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı | Edirnespor yenilmez |